In deze lezing vertelde Hans Gierveld over zijn belangrijkste werkzaamheden als adjunct rentmeester van Twickel. Hij is aanspreekpunt voor de boeren voor alle pachtzaken. Hij vertegenwoordigt Twickel bij vele projecten zoals Boeren voor Natuur, herinrichting van het dal aan de Hagmolen en talloze andere “gebiedsprocessen” zowel in Twente als elders. De adjunct rentmeester is ook verantwoordelijk voor het terreinbeheer en de zagerij van Twickel.
Een groot deel van zijn tijd gaat naar het duurzaam beheer van de bossen op Twickel. Hij vertelde buitengewoon boeiend wat dit allemaal inhoudt. Bosbeheer is lange termijn werk. Je moet 50-100 jaar vooruit kijken. Nederland heeft ca 360.00 ha bos. Er wordt 1,2 miljoen m3 hout per jaar geproduceerd. D.i. 10% van het totale verbruik. Bossen spelen een cruciale rol in de CO2 kringloop. CO2 wordt door de groei van bomen gebonden en bos produceert zuurstof. Daarnaast hebben de bossen een grote recreatieve waarde. Genoeg redenen voor Twickel om zuinig te zijn op zijn bossen. Het gaat om het behoud van natuurwaarde (diversiteit) en duurzaam doch economisch beheer. Twickel produceert hout voor de markt, maar doet dat op een verantwoorde manier. Twickel heeft veel oud eikenbos van vóór 1850 op rijke grond, oud grove dennenbos op matig rijke grond (vroeger was dit heide), spontaan gegroeid veldbos op de natte natuurterreinen (zoals het Schijvenveld) en productiebos (na 1945).
De voorwaarden voor een gezond bos zijn: voldoende energie d.m.v. zonlicht, zuurstof, water, mineralen en spore-elementen en ‘last but not least’ een goede bodemstructuur. De bodemstructuur wordt bedreigt door insporing. Als er te veel zware voertuigen door het bos rijden verdicht de bodem en wordt ontoegankelijk voor zuurstof. Dit is ook een bedreiging voor de mycorrhizaschimmels die essentieel zijn voor het transport van minerale voedingsstoffen naar de wortels van bomen. Deze schimmels leven in symbiose met de wortels van de bomen en ontvangen op hun beurt suikers van de wortels van de bomen. De schimmels dragen ook bij aan resistentie van bomen tegen ziekteverwekkers in de bodem, droogte en zware metalen. Een bedreiging voor de schimmels is een te hoog stikstofgehalte in de bodem veroorzaakt door ammoniak en stikstofoxiden in de atmosfeer veroorzaakt door de industrie, maar ook door overbemesting.
Kortom het in stand huiden van een gezond bos is een delicate zaak en vereist een zorgvuldige lange termijn aanpak.
Zo is het uitdunnen van een bos in een vroeg stadium belangrijk voor de kroonontwikkeling van bomen, waardoor de groei wordt bevorderd, wat zich uit in een dikkere stam. En bomen met dikke stammen zijn geschikt voor houtproductie. Een bosbeheerder heeft te maken met een groot aantal factoren. Een lange termijn beleid en het maken van de juiste afwegingen resulteert in goed bosbeheer en gezonde bossen in Twickel.
Dus als u op zondag weer eens door Twickel loopt, denk er dan eens aan wat voor voor belangrijke processen zich in de bodem onder uw voeten afspelen. Ik ben er zeker van dat degenen die deze boeiende lezing hebben gevolgd zich bewuster zijn geworden van de kwetsbaarheid van de bossen in ons land en dat we daar zorgvuldig mee moeten omgaan, in het bijzonder op ons mooie Twickel.
